Hoe selecteer je een goede uitgeefprofessional? In dit artikel vier aandachtspunten: zo vind je een redacteur met wie je jouw tekst op professioneel niveau kunt krijgen.
Je schrijft je boek niet alleen voor je plezier, maar ook om er zakelijk iets mee op te schieten. Je wilt meer klanten, een grotere naamsbekendheid, goed lesmateriaal of gebruikt je longcopy als discussiestuk. Dat betekent dat je aandacht zult moeten besteden aan de kwaliteit. De tekst moet in orde zijn, de vormgeving tip-top en het drukwerk moet helder zijn en niet uit elkaar vallen.
1 Het budget
Je weet dat er een prijskaartje hangt aan het inhuren van een professionele redacteur en je wilt natuurlijk wel binnen je budget blijven. Het ligt dus voor de hand dat je bij het zoeken naar de juiste redacteur begint met te selecteren op tarief. Als je gaat googelen kom je er al snel achter dat redactietarieven behoorlijk verschillen. De een rekent €25 per uur, de ander €40. Weer anderen rekenen een bedrag per 1.000 woorden. Wat is nu redelijk? Dat hangt af van wat de redacteur in een uur kan doen, maar ook hoeveel werk er te doen is aan die 1.000 woorden.
Ons advies: neem je budget niet als uitgangspunt voor je zoektocht naar de juiste redacteur. Formuleer eerst wat je van een redacteur verwacht, zodat je weet wie je zoekt. Houd het budget hierbij in je achterhoofd, maar laat het nog niet leidend zijn.
2 Het soort redacteur
Tijdens het googelen naar die tarieven, is je vast ook al opgevallen dat er verschillende soorten redacteurs zijn. Er zijn er die zelf schrijven, maar ook die zich corrector noemen, of bureauredacteur, of eindredacteur of persklaarmaker. Maar wat is dan een schrijfcoach of auteursbegeleider? En iedereen biedt maar verschillende diensten aan: manuscriptbeoordeling, redactie, correctie, persklaarmaken… De een kijkt naar de punten en komma’s, terwijl de ander meedenkt in de structuur. Het lijkt wel een jungle.
Ons advies: laat je niet van de wijs brengen door die wirwar van namen. Formuleer eerst welke ondersteuning je nodig hebt bij het schrijven.
3 Het soort redactionele steun
Nu komen we bij de kern. Kijk eens eerlijk naar jezelf. Waar liggen in het schrijfproces je sterktes en waar je zwaktes? Omschrijf die, dan weet je ook waar in het proces en op welk moment je hulp kunt gebruiken. Kun je fraaie zinnen maken, maar worstel je met de structuur? Dan zoek je een schrijfbegeleider met wie je de inhoudsopgave kunt vastleggen. Zijn de grote lijnen voor jou wel helder, maar neig je naar uitweiden? Zoek iemand die je kan helpen schrappen. Struikel je altijd over de d’s en t’s? Maak je daar voorlopig niet druk om, dat komt in de laatste fase, bij het persklaarmaken, wel.
Ons advies: Voor sommige aspecten van het schrijven kun je te raden gaan bij de mensen om je heen, een PR-manager weet bijvoorbeeld heel goed hoe ze teksten moet structureren, een directiesecretaresse of leraar Nederlands zou je kunnen vragen om naar je taalgebruik te kijken. Zo zorg je voor een goede basistekst, zonder dat de kosten de pan uit rijzen. Bezuinig echter nooit op persklaarmaken.
4 Kiezen
Als je een uitgever hebt gevonden, zal die het persklaarmaken voor zijn rekening nemen, maar ook als je je boek zelf uitgeeft geldt: je tekst moet zo schoon mogelijk naar een vormgever. Alles wat die later nog moet veranderen, moet je namelijk extra betalen. Dus als een stuk tekst ineens in een ander hoofdstuk blijkt te moeten, dan heb je kans dat de rest van de pagina’s verschuift. Om nog niet te spreken van d’s en t’s die in grote getalen zijn omgewisseld. Dat is wat er bij persklaarmaken gebeurt: de redacteur zorgt ervoor dat jouw boek consistent in elkaar zit, dat je taalgebruik consequent is en correct. Dat kan alleen iemand die daarop getraind is.
Zo komen we weer terug bij de beginvraag: hoe vind je dan een goede redacteur om je boek persklaar te maken? Hiervoor zijn een paar handgrepen.
- Kijk bij de selectie of een redacteur gewerkt heeft in een boekenuitgeverij, dat staat meestal wel vermeld op zijn website.
- Aanbevelingen helpen. Misschien heeft iemand in jouw omgeving al eens met een redacteur gewerkt? Het hoeft niet meteen jouw redacteur te worden, maar hij kent vast ook andere redacteurs.
- Zoek naar redacteurs die ervaring hebben met non-fictie. Kijk voor wie ze werken, aan welke projecten ze hebben meegedaan. Of vraag ernaar.
- Zoek een redacteur die affiniteit heeft met jouw onderwerp.
- Selecteer een aantal redacteurs en ga met ze in gesprek. Bel ze of arrangeer een ontmoeting.
Ons advies: kies een redacteur met wie je wel denkt te kunnen werken. Leg hem je manuscript voor, vertel wat je budget is en vraag of hij het voor dat bedrag kan doen. Zo hebben jullie beiden duidelijkheid.
Vergeet niet een klein bedrag te reserveren voor de correctie van de eerste proef van de vormgever. Een goede corrector strijkt de laatste oneffenheden glad en zorgt voor een optimale conditie van je boek.
