Een boek schrijven is een pittige klus. Gelukkig zijn er heel veel schrijftools en hulpmiddelen die het schrijven een stuk gemakkelijker maken en voor een beter resultaat zorgen.
Zelf hebben we met allerlei schrijftools de nodige ervaring opgedaan, die we graag met je delen. Ingedeeld naar schrijffase, kun je snel ontdekken welke schrijftools jou kunnen helpen.
Voor het schrijven
Voor het doen van research, het afbakenen van je onderwerp en het ordenen van je informatie kun je verschillende werkwijzen hanteren. Kies vooral een manier die bij jou past en die je zelf prettig vindt. Maar soms kan een bepaalde schrijftool je wel helpen om een en ander sneller of gemakkelijker te laten verlopen.
Pocket helpt je om informatie die je gaandeweg tegenkomt te bewaren. Hoe vaak gebeurt het niet dat je denkt ‘daar heb ik laatst iets over gelezen of gezien, maar waar was dat ook alweer?’ Met Pocket kun je alles dat maar enigszins relevant kan zijn voor je boek, bewaren. Een handige ondersteuning tijdens de researchfase voor je boek.
De zoekfunctie op Bol.com
Je hebt een idee voor een boek, maar je vraagt je af of daar niet al heel veel over geschreven is. Of je wilt weten of daar binnenkort niet al boeken over uit gaan komen. De zoekfunctie op Bol.com kan je dan helpen. Tik het onderwerp van je boek in bij Nederlandse boeken en sorteer vervolgens op verschijningsdatum. Dan zie je allereerst de boeken die nog moeten uitkomen over dit onderwerp en daaronder de boeken die recent verschenen zijn. Door vervolgens te sorteren op populariteit en het afgelopen jaar aan te klikken, zie je bovendien welke boeken het afgelopen jaar het populairst waren. Dat geeft je houvast bij het verder vormen van de ideeën over de inhoud van je boek.
Mindmappen
Het afbakenen en invullen van je boek is cruciaal om een non-fictieboek te schrijven dat een afgerond geheel vormt. Schrijf je fictie dan kun je mindmappen ook heel goed gebruiken om karakters in te vullen of om onderlinge relaties in kaart te brengen. Er zijn tal van mindmap hulpmiddelen en MindMeister is een bekende, veelgebruikte optie. Er is zowel een gratis als een betaalde variant.
Schrijftools voor tijdens het schrijven
Scrivener
Scrivener is speciaal ontwikkeld voor het schrijven van lange documenten. Het helpt je om je teksten te structureren en op te breken in kleinere delen zodat je alles beter kunt overzien. Het maakt het ook gemakkelijk om dan weer aan het ene hoofdstuk te werken, dan weer aan een andere paragraaf.
Daarnaast is het ook een wordprocessor die je in staat stelt om allerlei tekst en vormgevingselementen toe te voegen zoals bullets, tabellen etc.
Ben je klaar met schrijven dan kun je alles exporteren. Naar Word of naar PDF, maar ook naar HTML of naar Kindle Publishing of iBooks. Scrivener is niet gratis maar kost enkele tientjes. Wel kun je de software eerst 30 dagen gratis uitproberen.
Focuswriter
Schrijven zonder afleiding is bijna niet te doen. Je vergeet altijd wel iets uit te zetten… Daarom gebruiken steeds meer mensen speciale hulpmiddelen om afleidingen zo weinig mogelijk kans te geven. Focuswriter is een van de schrijftools die je van een zo leeg mogelijk scherm voorzien. Het is gratis en heeft nog een paar aardige extra’s. Denk aan doelen die je kunt stellen, een wekker en automatisch opslaan.
Toggl
Toggl is handig voor elk project of dat nu een boek is of een andere klus. Met Toggl houd je namelijk exact bij hoeveel tijd je aan een klusje besteedt. Binnen een project kun je subdomeinen maken. Benoem je boek bijvoorbeeld als project en onderscheid daarbinnen activiteiten als research, schrijven, redigeren en boekpromotie. Zo zie je hoeveel tijd je aan elk onderdeel besteedt en weet je aan het eind van je boek hoeveel uren er in zijn gaan zitten.
Leesbaarheidsstatistieken in Word
In Word vind je (enigszins verstopt) de functie leesbaarheidsstatistieken die je een goede indicatie geven van de leesbaarheid van je tekst. Schrijf je actief, hebben je zin een prettige lengte (gemiddeld niet meer dan 10 woorden)? Hier lees je hoe je de leesbaarheidsstatistieken aanzet en in de illustratie hieronder zie je hoe de statistieken van dit artikel eruit zien.
Synoniemen en antoniemen
Vaak ben je geneigd om steeds dezelfde woorden te kiezen. Maar je lezer waardeert juist afwisseling in je woordkeuze. Probeer te ontdekken of je bepaalde woorden of vaktermen vaak gebruikt. Met synoniemen.net kun je dan op zoek naar goede alternatieven.
Of je zoekt een bepaald woord, het ligt op het puntje van je tong, maar het ontglipt je steeds. In dat geval kan antoniemen.net je helpen om op een bepaald woord te komen dat zich steeds net buiten je bereik bevindt. Want vaak weet je het tegenovergestelde van het woord dat je zoekt wel vlot te benoemen.
Onze Taal
Wie correct wil schrijven heeft veel aan het Groene Boekje, aan de Schrijfwijzer van Jan Renkema en vele andere schrijfbijbels. Maar de taaluitleg op Onze Taal is onmisbaar om je van schrijfdilemma’s te verlossen.
Word Frequency Counter
Stopwoordjes zijn woorden die vaak terugkomen in je tekst, maar geen echte rol hebben voor het begrip van de lezer. Als schrijver gebruik je ze vaak (onbewust) om een zin soepeler te laten lopen. Stopwoordjes kunnen de lezer echter wel irriteren. Vrijwel iedere schrijver heeft vaste stopwoordjes die relatief vaak voorkomen. Zelf heb je meestal niet of nauwelijks door dat je stopwoordjes hebt. Gelukkig kun je ze wel achterhalen door een lap tekst in te voeren in Word Frequency Counter. Deze schrijftool analyseert binnen enkele seconden hoe vaak elk woord in je tekst voorkomt. Bovenaan staan meestal lidwoorden en persoonlijk voornaamwoorden, maar daarna zie je al snel welke woorden vaak voorkomen. Door deze woorden op te zoeken in je tekst in Word, ontdek je waar je de tekst van deze stoplappen kunt bevrijden. Voorbeelden van stopwoorden die veel mensen gebruiken zijn bijvoorbeeld ‘ook’, ‘dan’, ‘wel’, ‘heel’.
Evernote
Overal schrijven, ingevingen noteren, foto’s maken van interessante informatie of vondsten vastleggen? Met Evernote heb je alles altijd bij je, zodat je wachttijd en OV-tijd kunt benutten en interessante zaken onderweg kunt bewaren en overal kunt terugvinden. Zet simpelweg de app op je telefoon en/of log in op je laptop, tablet of computer en al je aantekeningen worden chronologisch bewaard in de cloud zodat je er altijd en overal bij kunt.
Tools die helpen bij het publiceren van je boek
Issuu
Met Issuu kun je jouw verhaal publiceren, embedden op een website of delen via social media. Je uploadt je bestand en Issuu maakt er een door te bladeren magazine van. Zo kun je in theorie een heel boek publiceren en delen met de wereld. Je kunt er ook voor kiezen om met hulp van Issuu een hoofdstuk te delen. De basisversie van Issuu is gratis.
Beacon
Met Beacon kun je vrij gemakkelijk eBooks publiceren. Beacon biedt een plugin voor een WordPress website die het heel eenvoudig maakt om al je artikelen met een klik te verzamelen en achter elkaar te zetten. Niks copy-paste van ieder artikel afzonderlijk. Beacon zet alles keurig achter elkaar. Bevalt die volgorde je niet dan pas je hem aan door te slepen. Ook kun je extra tekst toevoegen, kiezen uit verschillende designs en lettertypen en de kleuren van je eigen huisstijl implementeren, inclusief je logo. Beacon heeft een gratis versie en betaalde versies met meer mogelijkheden.
Tools voor boekpromotie
Canva
Met Canva maak je eenvoudig allerlei promotiemateriaal voor je boek. Van een mooie visual voor Facebook of Twitter, tot infographics. Van een uitnodiging voor je boekpresentatie tot een poster of flyer. Canva zit vol met sjablonen waarbij je zelf de afbeelding(en), het lettertype en de kleurstelling kunt aanpassen. Je eigen materiaal kun je ook tot sjabloon maken, waardoor je het steeds opnieuw kunt gebruiken. De basisversie van Canva is gratis. Met de betaalde versie kun je je eigen huisstijl invoeren waardoor je je materiaal sneller maakt.
Onderstaand filmpje laat zien hoe je Canva gebruikt voor boekpromotie op Facebook.
Boxshot Je boekomslag in een 3D afbeelding
Een ‘platte’ afbeelding van je boek is maar saai. Met een 3D afbeelding gaat je boek veel meer leven. Heb je een afbeelding van de voorzijde, achterzijde en rug dan kun je een 3D weergave maken met Boxshot Heb je geen zin om zelf aan de slag te gaan dan is fiverr.com een prima plek om het werk voor heel weinig geld uit te besteden.
Fiverr
Het is geen echte tool, maar wel handig en tijdbesparend dus we noemen hem hier toch. Op Fiverr.com kun je namelijk werkelijk alles laten maken voor $5 of een veelvoud daarvan. Van boekomslagen in 2D of 3D tot boektrailers.
Photofunia
Met Photofunia kun je net doen of je boek al gepubliceerd is en bijvoorbeeld te zien is op billboards of in advertenties. De tool werkt heel eenvoudig en de effecten zijn grappig. Je kunt er zelfs een foto maken van een blije lezer die jouw boek in de hand heeft door een afbeelding van je omslag te uploaden. Daarna doet de tool al het werk.
